Właściwości zdrowotne yerba mate

Yerba mate to nie tylko tradycyjny napój z Ameryki Południowej, ale także źródło licznych składników odżywczych, które wspierają zdrowie i samopoczucie. Bogactwo witamin, minerałów i związków bioaktywnych, takich jak mateina czy polifenole, czyni ją idealnym wyborem dla osób szukających naturalnego pobudzenia i wsparcia organizmu. Dzięki swoim unikalnym właściwościom yerba mate wpływa na koncentrację, wspomaga odchudzanie, działa antyoksydacyjnie i wzmacnia odporność. Z tego tekstu dowiesz się, co sprawia, że ten napój zyskał popularność na całym świecie jako zdrowa alternatywa dla kawy.

Mateine

Tajemniczy związek występujący w yerba mate?

W związku z właściwościami yerba mate odróżniającymi ją od herbaty czy kawy, konsumenci (czy bardziej - sprzedawcy) doszukali się w mate nowego cudownego związku o właściwościach stymulujących podobnych do kofeiny. Związek ten nazwali mateiną, która to miała być stereoizomerem kofeiny. Wieść o mateinie rozeszła się po całym świecie i szybko znikła, kiedy bardziej dociekliwi zauważyli, że kofeina nie posiada stereoizomerów...

Tak czy siak, yerba mate posiada na tyle inne działanie niż kawa, że czasami ciężko uwierzyć, że zawiera ona ten sam alkaloid co kawa - kofeinę. Na odmienne właściwości wpływają inne związki występujące w yerba mate.

Mateina — co to jest?

Mateina to naturalny alkaloid występujący w liściach ostrokrzewu paragwajskiego (Ilex paraguariensis), z którego produkuje się yerba mate. Jest to substancja o podobnym działaniu do kofeiny, teobrominy (obecnej w czekoladzie) oraz teofiliny (znajdującej się w herbacie), które należą do grupy alkaloidów stymulujących centralny układ nerwowy. W rzeczywistości mateina to po prostu inne określenie dla kofeiny zawartej w yerba mate. Jest to ten sam związek chemiczny (C₈H₁₀N₄O₂) i występuje w każdej odmianie yerby, zarówno w paragwajskiej yerba mate, argentyńskiej yerba mate, jak i brazylijskiej yerba mate.

Jakie właściwości ma mateina?

Mateina działa stymulująco na organizm, poprawiając koncentrację, czujność i zwiększając poziom energii. W przeciwieństwie do kofeiny, jej działanie jest łagodniejsze i bardziej równomierne, co sprawia, że nie powoduje zwykle nagłego "zjazdu" energii, znanego z napojów energetycznych czy kawy. Zastanawiasz się, co jest lepsze kawa, czy yerba? Przeczytaj nasz tekst: Yerba Mate czy kawa — w którym porównaliśmy obydwa te napoje.

Mateina może także przyspieszać przemianę materii, co jest jednym z powodów, dla których yerba mate jest często wykorzystywana w dietach wspierających odchudzanie. Oprócz działania pobudzającego mateina może mieć także wpływ na poprawę nastroju i zmniejszające zmęczenie, podobnie jak inne alkaloidy obecne w yerba mate.

Dla zainteresowanych, artykuł na temat mateiny w języku angielskim.

Kawa czy Yerba Mate ?

Masz dość kawy? Yerba mate jest dla Ciebie!

Yerba mate dzięki zawartości pochodnych ksantyn (kofeina, teobromina, teofylina) może z powodzeniem zastępować kawę, a jednocześnie dostarcza wielu pożytecznych składników. Podobnie jak kawa jest naparem stymulującym, który likwiduje zmęczenie oraz pobudza zdolności fizyczne i psychiczne organizmu, jednak w przeciwieństwie do niej posiada mniej skutków ubocznych, a jej pobudzające działanie utrzymuje się dłużej.

Czy Yerba Mate wspomaga koncentrację?

Yerba mate wspomaga koncentrację dzięki zawartości mateiny, naturalnego alkaloidu podobnego do kofeiny, który stymuluje układ nerwowy. Mateina działa łagodniej i bardziej równomiernie niż kofeina z kawy, zapewniając długotrwałe pobudzenie bez nagłych "spadków energii".

Jak yerba mate wpływa na koncentrację? Yerba pobudza umysł, zwiększając zdolność do skupienia się na zadaniach. Wspiera funkcjonowanie mózgu, poprawiając pamięć i szybkość reakcji. Yerba mate łagodzi uczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego, co pozwala dłużej utrzymać produktywność. Obecne w yerbie witaminy wspierają pracę układu nerwowego, co może dodatkowo wspierać koncentrację. Dzięki temu yerba mate jest popularnym wyborem wśród studentów, pracowników umysłowych i wszystkich, którzy potrzebują naturalnego wsparcia w utrzymaniu uwagi i wydajności. Jeżeli potrzebujesz silniejszego pobudzenia, możesz wybrać Yerba mate bez patyczków - despalada. Wersja ta jest mocniejsza, ponieważ to w liściach znajduje się najwięcej pobudzającej mateiny. Analogicznie klasyczna Yerba Mate Elaborada, czyli z łodyżkami i patyczkami jest trochę słabsza. Moc yerby zależy nie tylko od samej odmiany, ale również tego, w jakim rejonie ostrokrzew jest uprawiany, w jaki sposób suszony, itd. Początkującym mateistą często polecamy smakową Yerba Mate, z dodatkiem ziół i owoców, która ma łagodniejszy smak. Aby przekonać się do tego naparu, dobrym wyborem na początek może być rozpuszczalna yerba mate lub yerba mate w saszetkach. Obydwa wymienione rozwiązania nie wymagają żadnych akcesoriów do yerby, jak tykwa, czy bombilla, co zdecydowanie może ułatwić picie yerby na początku. Więcej na temat rozpoczynania przygody z yerbą, przeczytasz w naszym tekście: Jak wybrać najlepszą yerba mate na początek? Jeżeli jednak interesuje Cię tradycyjny rytuał picia Yerby i chcesz ją przygotować tak, jak mieszkańcy Ameryki Południowej, koniecznie przeczytaj nasz poradnik: Co jest potrzebne żeby zaparzyć yerba mate?

Korzystnie wpływa na wydajność pracy umysłowej, zapamiętywania i uczenia się.

Mechanizm energetyzującego działania Yerba Mate nie polega na wzmożonej produkcji ATP, lecz na spowalnianiu hydrolizy ATP, ADP i AMP.

Witaminy i składniki mineralne

Jakie witaminy ma Yerba Mate?

Yerba mate jest bogata w wiele witamin, które wspierają zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Witamina C ma właściwości przeciwutleniające, wspomaga układ odpornościowy i pomaga w walce z wolnymi rodnikami, co może opóźniać procesy starzenia się organizmu. Witamina A pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry, wzroku i wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego. – Yerba mate zawiera różne Witaminy z grupy B. B1 (tiamina) wspomaga funkcje nerwowe i metabolizm energetyczny. B6 (pirydoksyna) pomaga w produkcji hormonów oraz wspiera układ nerwowy. W Yerba Mate jest również Witamina PP znana również jako niacyna (witamina B3), jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga metabolizm, pomagając przekształcać jedzenie w energię. Ma także korzystny wpływ na układ nerwowy, skórę oraz układ krążenia, obniża poziom cholesterolu. Ponadto niacyna pomaga w regeneracji tkanek.

Jakie składniki mineralne ma yerba mate

Yerba mate zawiera wiele cennych składników mineralnych, które korzystnie wpływają na zdrowie. Można wśród nich wyróżnić:

1.Potas, który wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni, a także pomaga utrzymać równowagę wodno-elektrolitową w organizmie.

2. Magnez odgrywający kluczową rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego, mięśniowego i sercowo-naczyniowego. Magnez wspomaga również produkcję energii w komórkach.

3. Wapń jest niezbędny dla zdrowych kości i zębów, wspiera także prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i serca.

4. Żelazo jest ważne dla produkcji czerwonych krwinek oraz transportu tlenu w organizmie. Żelazo wspomaga również układ odpornościowy.

5. Fosfor współdziała z wapniem w budowie kości i zębów, jest również kluczowy dla produkcji energii oraz funkcjonowania komórek.

6. Cynk wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, przyczynia się do gojenia ran i wpływa na zdrowie skóry.

7. Sód jest niezbędny dla utrzymania równowagi elektrolitowej, wspomaga prawidłowe ciśnienie krwi i funkcjonowanie układu nerwowego.

Yerba mate, dzięki obecności tych minerałów, wspomaga ogólne zdrowie organizmu, wpływając na funkcje wielu układów. Dodatkowo minerały te pomagają w utrzymaniu równowagi elektrolitowej i wspierają procesy metaboliczne.

Yerba Mate bogata jest w wiele witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Wyniki analizy ilościowej naparu ze 100g Yerba Mate Pajarito na 1 litr 70°C wody:

witaminy i składniki mineralne w yerba mate

* DDR - procent dziennego zapotrzebowania
Analizę wykonano na Uniwersytecie Narodowym w Misiones.
Napar Yerba Mate zawiera dodatkowo: Witaminy: A, E, B2 (ryboflawina), B3, B5, H (biotyna), kwas pantotenowy, Minerały: mangan, selen, cynk, krzem.

W Yerba Mate występują również: flawonoidy (kwercetyna, rutyna), polifenole, inozytol, antyutleniacze, taniny, cholina, saponiny trójterpenowe (mateiny), kwas ursolowy, beta-amiryna, ilexozyd A i B, glikozyd menizdauryna.

Właściwości antyutleniające

Prócz walorów smakowych Yerba Mate posiada również silne właściwości antyutleniające, przez co pozwala zachować nam młodość i zdrowie. Występujące w Yerba Mate kwasy polifenolowe: głównie kwas chlorogenowy, neochlorogenowy i kryptochlorogenowy oraz kwas ursolowy posiadają właściwości antyutleniające silniejsze od kwasu askorbinowego (witaminy C).

kwas chlorogenowy

Wyżej wymienione kwasy oraz zawarte w Yerba Mate flawonoidy (m.in. rutyna, kwercetyna) hamują utlenianie LDL (utlenianie LDL może prowadzić do zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu). Co więcej, związki te posiadają zdolność „wyłapywania” wolnych rodników, które powodują liczne niekorzystne reakcje w komórce takie jak utlenianie kwasów nukleinowych, białek czy lipidów, co może przyczyniać się do powstawania chorób degeneracyjnych.
Antyutleniacze (polifenole, flawonoidy) odgrywają ogromną role w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia. Ostatnie doniesienia naukowe sugerują, że właściwości antyoksydacyjne odgrywają ważna role w ochronie przed nowotworami, miażdżycą i chorobami serca, jak również hamują proces starzenia się organizmu.
Liczne badania naukowe dowodzą, że antyoksydanty pochodzące z Yerba Mate w dużym stopniu przyczyniają się do redukcji ryzyka zachorowania na różnego rodzaju nowotwory i choroby serca oraz opóźniają procesy starcze komórek.

Wykresy przedstawiają:

1. porównanie zwartości substancji antyutleniających w wybranych roślinach;

2. wykres zawartości polifenoli w czerwonym winie, herbacie oraz Yerba Mate (Life Sciences 77 (2005) 345–358).

3. Zdolność wyłapywania rodników przez wina, herbaty i Yerba Mate (Life Sciences 77 (2005) 345–358)

4. Pomiar fluorescencji krwi pobranej od trzech zdrowych osób przed i po podaniu ekstraktu z Yerba Mate. Zmiany fluorescencji odzwierciedlają ilość utlenionych cząsteczek lipoproteiny (LDL). Spadek fluorescencji po podaniu Yerba mate wyraźnie sugeruje właściwości hamujące utlenianie LDL!
(Źródło: BIOCHEMICAL AND BIOPHYSICAL RESEARCH COMMUNICATIONS 224, 338–344 (1996) ARTICLE NO. 1030)

Właściwości antyoksydacyjne Yerba mate

Yerba mate posiada silne właściwości antyoksydacyjne dzięki zawartości polifenoli, takich jak kwas chlorogenowy, katechiny i flawonoidy. Te związki neutralizują wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i przyspieszać procesy starzenia się organizmu. Dzięki temu yerba mate wspiera układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i działa ochronnie na komórki. Regularne spożywanie tego napoju pomaga również w redukcji stanów zapalnych i poprawie ogólnej kondycji organizmu. Polifenole chronią komórki przed stresem oksydacyjnym, który przyczynia się do starzenia organizmu oraz rozwoju chorób, takich jak miażdżyca, cukrzyca czy nowotwory. Więcej na temat wpływu yerba mate na organizm napisaliśmy w tekście: Czy yerba mate jest zdrowa?

Wspomaga odchudzanie

Oprócz właściwości silnie antyutleniających Yerba Mate również jest doskonałym środkiem odchudzającym przez co można ją spotkać w różnego rodzaju preparatach wspomagających utrzymanie prawidłowej wagi. Udowodniono, że herbata ta nie tylko obniża łaknienie, ale też przyspiesza przemianę materii (a więc i zbędnych kalorii), a w szczególności katabolizm węglowodanów i tłuszczy. W 1999 naukowcy ze Szwajcarii badali różne komercyjnie dostępne roślinne preparaty odchudzające. Nie stwierdzono zmian po kuracji żadnym z tych środków. W dodatku w żadnej z badanych roślin prócz Yerba Mate nie stwierdzono zmian we współczynniku oddechowym (RQ), którego spadek w przypadku Mate wskazuje na zwiększoną ilość spalonego tłuszczu. W roku 2000 duńscy naukowcy w artykule na temat badań dotyczących wpływu Yerba Mate na zmniejszenie masy ciała (The British Dietetic Association Ltd / J Hum Nutr Dietet, 14, pp. 243-250) dowiedli silnej korelacji między zmniejszeniem masy ciała a czasem stosowania naparu z Yerba Mate, Guarany i Damiany (YGD).

Czy yerba mate wspomaga odchudzanie?

Yerba mate może wspomagać odchudzanie dzięki swoim właściwościom. Zawiera mateinę (alkaloid podobny do kofeiny), która przyspiesza metabolizm i zwiększa wydatkowanie energii, co sprzyja spalaniu kalorii. Dodatkowo obecne w niej polifenole i saponiny mogą wspomagać rozkład tłuszczów, hamując ich odkładanie w organizmie. Yerba mate wspiera termogenezę, proces, w którym organizm zużywa energię do produkcji ciepła, co wspomaga spalanie tłuszczu. Obecność związków takich jak polifenole wspiera układ trawienny, usprawniając przemianę materii. Niektóre związki obecne w yerbie mogą ograniczać wchłanianie tłuszczów z pożywienia.

Choć yerba mate wspiera proces odchudzania, najlepsze efekty osiąga się w połączeniu z aktywnością fizyczną i zdrową dietą. Jest to świetne uzupełnienie zdrowego stylu życia, szczególnie dla osób szukających naturalnych metod wsparcia w walce z nadprogramowymi kilogramami.